How to Care Your Computer?

How to Care Your Computer (ကြန္ပ်ဴတာကုိုဘယ္လိုဂရုစိုက္မလဲ)?

ကြန္ပ်ဴတာကိုဘယ္လိုဂရုစိုက္မလဲဆိုတဲ့ေအာက္မွာ ေျပာခ်င္တာေတြအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒီေန႕ေခတ္ ကြန္ပ်ဴတာကိုအသံုးျပဳေနၾကတဲ့သူေတြက ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးရွိရင္ အဲဒီကြန္ပ်ဴတာကို သံုျပီး မိမိတို႕လုပ္စရာရွိတာကို လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ကြန္ပ်ဴတာကို ဂရုစိုက္ၾကတဲ့သူနည္းပါတယ္။ သာမာန္ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳသူတစ္ေယာက္ဆိုလွ်င္ကြန္ပ်ဴတာကိုဖံုသန္႔ရွင္းေရးေတာင္မလုပ္ပါဘူး။ လက္ေတြ႕ျမင္ေနရလို႕ေျပာေနတာပါ။ ဒီေတာ့ကၽြန္ေတာ္ကကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္ ကြန္ပ်ဴတာကိုဘယ္လိုဂရုစိုက္သင့္သလဲဆိုတာကို သာမာန္အသံုးျပဳသူ(normal user) နဲ႕ သာမာန္ထက္ပိုစြာအသံုးျပဳနိဳင္သူ(advanced user) ေတြအတြက္ပါ ဒီ ပိုစ့္ေလးမွာေဆြးေႏြးသြားပါမယ္။

သာမာန္အသံုးျပဳသူမ်ားအတြက္ (For Normal User)

1. ကြန္ပ်ဴတာ Desktop ျဖစ္ျဖစ္၊ Laptop ျဖစ္ျဖစ္ မိမိ၀ယ္ယူျပီးခ်ိန္မွစ၍ တစ္ပတ္တစ္ၾကိမ္ သန္႔ရွင္းေရး(ဖံု) ျပဳလုပ္ပါ။
2. ကြန္ပ်ဴတာကို UPS ခံျပီးသံုးပါ။
3. shutdown ခ်ရာတြင္ power အားလံုးပိတ္တာေသခ်ာမွ UPS ကိုပိတ္ပါ။
4. Laptop သံုးပါက sleep, လုပ္ျပီး ၃နာရီထက္ပိုမထားပါနွင့္ battery နွင့္ harddisk ပ်က္တတ္ပါတယ္။
5. Desktop ျဖစ္ပါက casing ပံုးကို လွဲမထားရ၊ hard disk ေၾကာင္ျပီး windows မတက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
6. ကြန္ပ်ဴတာ၀ယ္ျပီဆိုလွ်င္ ၀ယ္ယူသည့္ဆိုင္က computer clean up လုပ္ေသာ software မ်ားထည့္ေပးလိုက္ပါလိမ့္မယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ desktop ေပၚမွတင္ထားပါလိမ့္မယ္။ software names ေတြကေတာ့ Tune-Up Utilities, CCleaner, Win Utilities, ASUS logic Disk Defrag, ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အသံုးျပဳပံုကိုေတာ့ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ မသိရင္ေတာ့အသံုးျပဳပံုကိုေမးနိဳင္ပါတယ္။
7. ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ security ပဲျဖစ္ပါတယ္။ security ဆိုလို႕ လန္႔မသြားပါနဲ႕၊ computer virus ရန္ကကာကြယ္ဖို႔အတြက္ေျပာတာပါ။ သင့္ရဲ႕ computer မွာအနည္းဆံုး antivirus program တစ္ခုေတာ့ရွိကိုရွိရပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႕တြဲျပီးသံုးရတဲ့ memory stick, Games CD, Software CD, SD Card ေတြကေနျပီးေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာေတြကို ေနွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးမဲ့ virus ေတြ၀င္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို၀င္လာျပီဆိုရင္ windows ျပန္တင္ရတဲ့အထိျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ memory stick အစရွိတာေတြကိုအသံုးမျပဳခင္ antivirus program နဲ႕ virus ပါမပါစစ္သင့္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး antivirus program ကိုလည္း တစ္ပါတ္တစ္ခါ update လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ antivirus program update မျဖစ္ရင္ virus ကိုေတြ႕ေပမဲ့မသတ္နိဳင္ပါဘူး။

အေပၚကအခ်က္ေတြကို သာမာန္ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳသူေတြအေနနဲ႕လိုက္နာသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသင့္ရဲ႕ကြန္ပ်ဴတာက ျပႆနာနည္းျပီး ဆိုင္ပို႕ရျခင္းမွအတတ္နိဳင္ဆံုးေရွာင္ရွားနိဳင္မွာပါ။

သာမာန္ထက္ပိုေသာအသံုးျပဳသူမ်ား (For Advanced User)

1.  ဒီေနရာမွာကၽြန္ေတာ္က Microsoft ရဲ႕ Windows 7 နဲ႕ပဲေဆြးေႏြးသြားမွာပါ။ ဦးစြာ Windows တင္တယ္ဆိုပါေတာ့။ windows တင္မယ္ဆိုရင္windows installer CD, Drive, hard disk ကေတာ့ကြန္ပ်ဴတာမွာ(detect)သိကိုသိေနရပါမယ္။ ပိုျပီးေသခ်ာခ်င္လွ်င္ power ဖြင့္ျပီး BIOS ထဲကို၀င္လိုက္ပါ။ BIOS ထဲ၀င္တဲ့ key ကေတာ့သိျပီးသားျဖစ္မွာပါ၊ (မသိေသးသူမ်ားအတြက္၊ ၊desktop ဆိုလွ်င္ delete key, laptop ဆိုလွ်င္ F2 key)၊ BIOS ထဲကိုေရာက္ျပီဆိုရင္ (MSI Board)advanced BIOS features ထဲက Integrated peripherals ထဲမွာ ျပင္ေပးဖုိ႕လိုပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ၊ သင့္ရဲ႕ CD/DVD drive က IDE ျဖစ္ျပီး, hard disk က SATA ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ SATA နဲ႕ PATA နွစ္ခုလံုးပါတာကို ေရြးေပးရပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွ IDE CD/DVD နဲ႕ SATA Hard Disk နွစ္ခုစလံုးကိုသိမွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕စက္ေတြမွာေတာ့ SATA တစ္ခုထဲေရြးထားေပမဲ့ SATA ေရာ IDE ေရာနွစ္ခုစလံုးကိုသိေနပါတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ windows တင္ရင္ဒုကၡေရာက္တတ္ပါတယ္။ တင္ေနရင္းတစ္၀က္ေလာက္ေရာက္မွ Hard Disk မသိတာ CD/DVD မသိေတာ့တာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ 
2. ကဲwindows တင္ျပီးျပီဆိုပါေတာ့ အရင္ဆံုး လုပ္စရာရွိတာက windows ရဲ႕ update ကိုပိတ္ပါမယ္။ သိတယ္မိုလား ကၽြန္ေတာ္တို႕နိဳင္ငံက Microsoft ရဲ႕ copyright windows OS ကိုသံုးတာဆိုေတာ့။ :D ျပီးရင္ windows firewall ကိုပိတ္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့မလႊဲသာလို႕ပါ။ network sharing ေတြအဆင္ေျပဖို႕အတြက္ပါ။ ျပီးရင္ (drivers ေတြတင္ဖို႕ေတာ့မေမ့နဲ႕အံုးေနာ္၊ windows တင္နည္းကိုေဆြးေႏြးတာမဟုတ္တဲ့အတြက္ drivers တင္တာေတြဘာေတြထည့္မေနေတာ့ဘူး) start menu> games ထဲမွာ hardware နဲ႕ software ေကာင္းစြာအလုပ္လုပ္နိဳင္မႈကိုတြက္ခ်က္ေပးတဲ့ windows experience Index rate ကိုသတ္မွတ္ေပးရပါမယ္။ မိမိမွာသတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိေသးဘူးဆိုရင္သတ္မွတ္လိုက္ပါ။ rate လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ မီးအားနဲ႕မွ သတ္မွတ္လို႕ရပါလိမ့္မယ္။ battery၊ UPS နဲ႕သံုးေနမယ္ဆိုရင္သတ္မွတ္လို႕မရပါ။ ေနာက္ျပီး windows 7 ရဲ႕ Aero effect က rate လုပ္ထားမွ အလုပ္လုပ္တာဗ်။ ဒီေနရာမွာႏွစ္ပါးသြားေလးတစ္ပုဒ္ေလာက္ေတာ့ကခ်င္တယ္...အဲ...မွားလို႕..ဟဲ..ပ်င္းသြားမွာစိုးလို႕ပါ :D။ဒီေနရာမွာ virtual memory ကိုေျပာရပါလိမ့္မယ္။ virtual memory ဆိုတာ hard disk ကေနယူျပီးသတ္မွတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ့္ physical memory မနိုဳင္ေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ virtual memory က လတ္တေလာအသံုးမျပဳေသးဘဲ minimized လုပ္ထားေသာ tasks မ်ားကို သူ႕ေပၚကိုေခၚတင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ physical memory ကအလုပ္ေပါ့သြားျပီး ျမန္ျမန္လုပ္နိဳင္လာပါတယ္။ virtual memory ကို system properties>Advanced tab>Performance section>setting button>Advanced tab of performance options windows>virtual memory section>Change button မွာ custom size ဆိုတဲ့ option box ကိုေရြးျပီးသတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။
3. My Computer ထဲမွာ Hard Disk ကို ႏွစ္ပိုင္းပိုင္းထားတယ္ဆိုရင္ C:,D: ဆိုတဲ့ drive letter ေတြေပၚေနပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ windows တင္ျပီးျပီဆိုရင္ C ေရာ D ေရာ နွစ္ပိုင္းစလံုးကို compress လုပ္လိုက္တာပဲ။ ခင္ဗ်ားတို႕လည္းသိတဲ့အတို္င္းပဲ WinRAR တို႕ 7-Zip တို႕နဲ႕ ခ်ံဳ႕ ထားတဲ့ data ေတြဆို ေတာ္ရံုတန္ရံု virus မကိုက္ဖူူးေလဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္ပါ။ 
4. အခုအေျခအေနသည္အေကာင္းဆံုးအေျခအေနျဖစ္တာေၾကာင့္ system restore point ေလး create လုပ္အံုးမယ္ဗ်ာ။ ျပီးမွ လိုအပ္တဲ့ software ေတြတင္ပါ။ အဲ software အားလံုးတင္ျပီးသြားရင္ အရင္ဆံုး C Cleaner software နဲ႕  clean up လုပ္ပါမယ္။ ျပီးရင္ asus logic defrag software နဲ႕ defragment လုပ္ပါမယ္။ software တစ္ခုတင္ျပီး၊ ျဖဳတ္ျပီးတိုင္းမွာ clean up နဲ႕ defragment ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
5. laptop အသံုးျပဳသူေတြဆိုရင္ တစ္ရက္ကို ၁နာရီ၊ ၂နာရီေလာက္ေတာ့ battery power ကိုသံုးေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွ battery ကေရရွည္အသံုးခံမွာပါ။

ထပ္ျပီးေတာ့ေျပာခ်င္တာေတြရွိေသးတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ဒီပိုစ့္ကိုေတာ့ဒီေနရာမွာပဲ ရပ္ထားလိုက္ပါမယ္။ အဲ... သိခ်င္တာေတြရွိရင္ေတာ့ အခ်ိန္မေရြးေမးနိဳင္ပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။